SÚNG B40 CỦA CHIẾN SỸ QUÂN TÌNH NGUYỆN ĐẶNG QUỐC PHIẾN
Khẩu súng B40 do Trung Quốc sản xuất, số 20299, hiện vật gốc của Bảo tàng Quân khu 4, có số đăng ký 88/K.118, gắn liền với tên tuổi người chiến sỹ Đặng Quốc Phiến, nổi danh với những trận đánh táo bạo, sáng tạo, đạt hiệu suất cao trong quá trình thực hiện nghĩa vụ quốc tế tại nước bạn Lào những năm kháng chiến chống Mỹ
Đặng Quốc Phiến quê ở Cẩm Huy – Cẩm Xuyên – Hà Tĩnh. Một vùng đất nghèo, nổi tiếng với nắng nóng và gió Lào nhưng giàu truyền thống văn hoá, tinh thần đấu tranh cách mạng anh dũng, kiên cường, bất khuất. Sinh ra trong gia đình thuộc thành phần cố nông, lớn lên dưới áp bức của chế độ cũ, từng chứng kiến bao cảnh quân giặc dày xéo quê hương. Với lòng căm thù giặc sâu sắc, anh muốn cầm súng trực tiếp chiến đấu ngoài mặt trận, trả thù cho quê hương, đất nước. Năm 1964 Đặng Quốc Phiến làm đơn tình nguyện xin gia nhập vào quân đội. Đồng chí được biên chế vào Đại đội 1 – Tiểu Đoàn 1 – Đoàn 968 Quân tình nguyện chiến đấu ở chiến trường Lào. Tiểu đoàn 1 là con chim đầu đàn của Đoàn 968, có truyền thống chiến đấu ngoan cường, anh dũng, chiến đấu giỏi, đạt hiệu suất cao và được bạn tin, dân mến. Anh tự hào vì được chiến đấu trong đội hình Tiểu đoàn 1, Đoàn 968 đã lừng lẫy chiến công ngay từ những ngày đầu mới thành lập.
Dù mới nhập ngũ, Đặng Quốc Phiến được trên trang bị cho khẩu súng B40. Anh nâng niu, gìn giữ như người bạn thân thiết, ngày đêm say sưa luyện tập kỹ thuật, nghiên cứu chiến thuật mong lập chiến công. Cũng với khẩu súng này, đồng chí đã tham gia đánh 20 trận, diệt 30 tên, thu nhiều vũ khí của địch.
Đặc biệt, trong 2 mùa khô năm 1965 – 1966 đơn vị của Đặng Quốc Phiến được phân công đánh hướng chủ yếu trong trận mở đầu ở Bản Thảm. Tại đây địch bố trí lực lượng đông, chặt chẽ gồm 3 tầng hoả lực, dưới trung liên, giữa đại liên, trên cao cối. Nhưng với quyết tâm cao, phối hợp chặt chẽ với các đơn vị bạn, hoả lực của ta đã tiêu diệt gần hết hoả lực địch, nhưng trên sườn núi còn một hoả điểm đại liên, địch khống chế bộ binh ta không tài nào tiến lên để đánh được. Đồng chí Phiến đã táo bạo dùng khẩu súng B40, nâng súng bắn chéo 45 độ, hai phát đầu diệt ngay hoả điểm của địch, tạo điều kiện thuận lợi cho bộ binh ta xung phong vào vị trí chiến đấu một cách dễ dàng và tiêu diệt gọn lực lượng địch. Trong trận này đồng chí đã được Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà tặng thưởng một Huân chương chiến công hạng Nhất.
Phát huy những thắng lợi đã giành được, trong trận Nậm Sắn – Sào Ngam, tháng 4 năm 1967, địch bố trí hàng rào lòng chảo, với lực lượng địch đông hơn ta gấp nhiều lần và được trang bị nhiều loại vũ khí hiện đại. Đơn vị chưa biết cách đánh loại hàng rào này, đặt bộc phá càng khó. Nằm suy nghĩ, nếu không đánh được, không giải phóng được nhân dân thì có tội với dân, với bạn. Đồng chí Phiến đã tự tay viết quyết tâm thư hứa trước chi uỷ, chi bộ và Đảng uỷ Tiểu đoàn xung phong được đánh bộc phá mở cửa cho đơn vị vào đánh. Đồng chí nói “Nếu có hy sinh cũng phải mở bằng được cửa cho đơn vị vào”. Đặng Quốc Phiến một mình mang một quả bộc phá nặng 8 kg anh dũng đánh vào lồ cốt chính của đồn Nậm Sắn. Hành động dũng cảm của anh đã cổ vũ toàn đơn vị quyết tâm tiến lên tiêu diệt cứ điểm Nậm Sắn. Chỉ trong 7 phút ta đã tiêu diệt hoàn toàn địch ở cứ điểm Nậm Sắn, diệt 37 tên, bắt sống 5 tên, thu 32 súng, phá huỷ 2 kho đạn lớn, giải phóng hơn 700 dân.
Trong trận đánh Lào Ngam lần 2 năm 1969, trong một lần đánh bộc phá vào đồn địch, đồng chí Phiến đã bị thương mù hai mắt, lạc đơn vị, chịu đựng đói khát 7 ngày vẫn luồn rừng, tìm đường và mang đầy đủ vũ khí trở về đơn vị. Tuy bị thương nặng, mù hai mắt nhưng đồng chí luôn thể hiện tinh thần lạc quan, yêu cuộc sống, tích cực điều trị vết thương và luôn hy vọng được trở lại đơn vị chiến đấu. Với những chiến thắng này đã góp phần quan trọng trong chiến thắng giải phóng Thị xã Sa Ra Van.
Trong 4 năm chiến đấu trên chiến trường Lào, Đặng Quốc Phiến luôn là tấm gương chiến đấu mưu trí, linh hoạt, dũng cảm của đơn vị. Từ năm 1964 – 1970 đồng chí vinh dự 3 lần được bầu là chiến sỹ thi đua, được kết nạp vào Đảng, được Nhà nước, Chỉnh phủ tặng thưởng 4 Huân chương chiến công và nhiều phần thưởng cao quý khác. Đại đội 1, Tiểu đoàn 1 được tuyên dương Đơn vị Anh hùng, ngày 25 tháng 8 năm 1970. Ngay sau khi kết thúc nhiệm vụ giúp bạn Lào thắng lợi, khẩu súng B40 của Đặng Quốc Phiến là hiện vật quý giá, sinh động về sự hy sinh cao cả, quên mình của quân tình nguyện Việt Nam vì sự nghiệp giải phóng đất nước bạn Lào, góp phần tô thắm tình hữu nghị Việt- Lào “ Mãi mãi xanh tươi – đời đời bền vững”
