SƯU TẬP CÁC BỨC THƯ ĐẠI TƯỚNG VÕ NGUYÊN GIÁP GỬI ĐỒNG CHÍ LÊ QUANG HOÀ, CHÍNH UỶ QUÂN KHU 4 TRONG KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ
Trong số rất nhiều hiện vật, tư liệu của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Quân khu 4, chúng tôi đặc biệt ấn tượng sâu sắc đối với bộ sưu tập 6 bức thư do Đại tướng viết gửi cho đồng chí Thiếu tướng Lê Quan Hoà, Bí thư Quân khu uỷ, Chính uỷ Quân khu 4 trong giai đoạn từ 1966 – 1968. Nội dung các bức thư thể hiện sự quan tâm sâu sát, tầm nhìn chiến lược và tình cảm của Người anh Cả quân đội giành cho quân và dân Quân khu 4 trong những năm đánh Mỹ. Các bức thư của Đại tướng có bức viết bằng tay, có bức đánh máy với kích thước, chất giấy khác nhau nhưng đều là những tài liệu lịch sử chân thực nhất góp phần làm sáng rõ vai trò chiến lược và tầm quan trọng của Mặt trận Giao thông vận tải trên địa bàn Quân khu 4 trong kháng chiến chống Mỹ.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc ta, giao thông vận tải chiếm một vị trí đặc biệt quan trọng; là mạch máu nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam. Vì thế, suốt hai lần gây ra chiến tranh phá hoại, đế quốc Mỹ đã sử dụng một số lượng lớn máy bay, tàu chiến dội xuống một khối lượng bom đạn khổng lồ trên hệ thống giao thông vận tải ở miền Bắc. Trong đó vùng đất Quân khu 4, nơi tuyến đầu của miền Bắc XHCN, nơi tập kết toàn bộ lực lượng vật chất, kĩ thuật chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam, cách mạng hai nước Lào và Căm pu chia. Nơi tập trung những mạng lưới giao thông chiến lược đan vào nhau như: đường 1A, đường 15, đường7, 8, 9, 20, 21A…trở thành trọng điểm đánh phá ngăn chặn vô cùng dữ dội, khốc liệt của không quân và hải quân Mỹ, thành tuyến lửa thử thách ý chí nghị lực, sức mạnh của quân và dân ta.
Hiểu rõ tầm quan trọng của khúc ruột miền Trung cũng như công tác giao thông vận tải nơi đây, trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, quân và dân Quân khu 4 luôn có sự quan tâm và chỉ đạo kịp thời của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Bí thư Quân uỷ TW – Bộ trưởng Bộ quốc phòng, chỉ trong 4 năm (1965 – 1968) đồng chí đã 2 lần về thăm, làm việc với Bộ tư lệnh Quân khu, gửi 6 bức thư, hàng chục bức điện… kịp thời nắm bắt tình hình, chỉ đạo quân và dân Quân khu 4 sẵn sàng chiến đấu, đập tan mọi âm mưu thủ đoạn của kẻ thù. Trong bức thư gửi cho Thiếu tướng Lê Quang Hoà, Chính uỷ Quân khu 4, ngày 2 tháng 6 năm 1968 Đại tướng khẳng định: “Công tác đảm bảo giao thông-vận tải là công tác trọng tâm đột xuất, trong lúc này và trên điạ bàn Quân khu 4 công tác ấy lại trở nên cực kỳ quan trọng. Vì vậy bằng cứ cách nào, cần phái cố gắng vượt bực, tranh thủ từng ngày tửng giờ đảm bảo cho kỳ được giao thông thông suốt để không ảnh hưởng nhiều đến nhiệm vụ của tiền phương”. Đồng chí giao nhiệm vụ cho Quân khu 4: “Thường vụ Quân khu uỷ cần tập trung chỉ đạo, tập trung lực lượng, cùng các ngành có trách nhiệm hoàn thành kỳ được quyết tâm trên đây của Bộ chính trị và Quân uỷ trung ương và thường xuyên báo cáo cho Thường trực Quân uỷ rõ”.
Cũng có những bức thư rất ngắn gọn, nhưng qua mỗi dòng chữ chúng ta thêm hiểu rõ tính chất, sự cấp thiết và khẩn trương trong nhiệm vụ Đại tướng giao cho Quân khu 4: “28/6/1968. Anh Hoà! Công việc rất gấp, chúng tôi đã dặn anh Tri, anh Tri sẽ nói chuyện lại với anh. Chúc anh và các anh khoẻ! Thân. Văn!”
“Anh Hoà! Anh Thiện vào, viết thư vắn hỏi thăm sức khoẻ anh và các anh.
Anh Thiện sẽ nói anh rõ những quyết định của Quân uỷ và cùng các anh đôn đốc thực hiện. Chúc thành công!
Thân! Văn. 10/8/68”.
Bên cạnh những bức thư chỉ đạo, giao nhiệm vụ, Đại tướng cũng không quên gửi thư thăm hỏi, động viên cán bộ, chiến sỹ Quân khu 4 sau mỗi chiến công trên các mặt trận: “Thân gửi các cán bộ, chiến sỹ Quân khu 4! Tôi vừa đến thăm Quân khu nhưng rất tiếc do thời gian gấp nên không thể đến thăm từng đơn vị được. Tôi viết thư này để chuyển đến toàn thể các đồng chí lời thăm hỏi của Bác Hồ, của Trung ương và Quân uỷ và nhiệt liệt biểu dương những chiến công của các đồng chí trong thời gian qua… Chào thân ái và quyết thắng! Võ Nguyên Giáp”
Quán triệt sâu sắc nhiệm vụ lịch sử được Đảng và nhân dân giao phó, quyết tâm không phụ tấm lòng và sự quan tâm của Người anh Cả quân đội. Vì cả nước, cùng cả nước quân và dân Quân khu 4 đã phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, vượt qua muôn vàn thử thách hy sinh, với quyết tâm: “Nhiệm vụ trung tâm chiến lược đột xuất hiện nay của quân và dân Khu 4 là tập trung trí tuệ khả năng của mình, không sợ hy sinh gian khổ, bất cứ tình huống nào, bất cứ giá nào cũng bảo đảm bằng được sự chi viện ngày càng lớn của hậu phương cho tiền tuyến lớn tiếp tục tiến công và nổi dậy giành thắng lợi…”(trích Nghị quyết Đảng uỷ Quân khu 4 19/8/1968). Đã dồn hết sức lực, trí tuệ tài năng và cả xương máu của mình thực hiện bằng được quyết tâm chiến lược của Đảng, coi giao thông vận tải là nhiệm vụ trung tâm. Bởi vậy từ các đơn vị phòng không, công binh, dân quân tự vệ đến các chiến sĩ vận tải, TNXP, công nhân cầu phà được sự chi viện to lớn của chính phủ và lực lượng giao thông vận tải trên miền Bắc kết thành một đội ngũ gang thép bất chấp bom đạn, bằng tất cả mọi phương tiện từ thô sơ đến hiện đại ngày đêm lao vào cuộc chiến đấu giành giật từng giờ, từng phút cho từng chuyến xe, chuyến đò vượt lên đưa hàng ra phía trước. Đồng bào dọc các trục đường giao thông đã dỡ nhà, phá tường, chặt cây trong vườn để chống lầy, lấp hố bom cho xe đi, có nhiều nơi đã nhường cả làng xóm để cất giấu hàng hoá xe cộ, phong trào “Nhường nhà để hàng, nhường làng để xe” phát triển rộng khắp. Các xã đều tổ chức các đội ứng cứu đường, ứng cứu hàng hoá trong những chiến dịch vận tải khẩn trương, những trung đội thép, đại đội thép của nhiều xã nhiều huyện được thành lập để lên mặt đường. Mặt trận đảm bảo giao thông vận tải trên địa bàn Quân khu 4 thời đánh Mỹ đi vào lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc ta như bản hùng ca về sức mạnh của nghị lực lớn lao, trí thông minh và lòng quả cảm của con người Việt Nam, dân tộc Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh.
Những bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã được đồng chí Thiếu tướng Lê Quang Hoà, Bí thư Quân khu uỷ, Chính uỷ Quân khu (sau này đồng chí là Thượng tướng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) gìn giữ như những tư liệu quý trong cuộc đời hoạt động. Sau khi đồng chí Lê Quang Hoà mất năm 1993, đến năm 1998 thực hiện di nguyện của đồng chí, gia đình đã trao lại cho Bảo tàng Quân khu 4 nhiều tư liệu, hiện vật trong đó có bộ sưu tập 6 bức thư của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Năm 2013 bộ sưu tập được trưng bày trang trọng trong không gían về Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại Bảo tàng Quân khu 4 để đông đảo cản bộ, chiến sỹ và nhân dân tham quan, học tập.
